Thuyết minh về con gà

Bài làm 2

Gà, người bạn thân thiết của người Việt, không chỉ là nguồn thực phẩm quan trọng mà còn là biểu tượng của cuộc sống quê hương. Bài văn thuyết minh về con gà là một cái nhìn sâu sắc vào giá trị văn hóa và kinh tế mà loài vật này mang lại.

Loài gà với bộ lông mao bóng, đôi mắt không tinh, chân sần sùi, và mỏ khoằm đã gắn bó với cuộc sống hàng ngày của người dân Việt Nam. Gà trống với mào đỏ oai vệ và gáy sáng đúng giờ như một chiếc đồng hồ báo thức tự nhiên, làm bật mí về sự khởi đầu của một ngày mới. Còn gà mái, với nhiệm vụ sinh sản và nuôi con, tạo nên hình ảnh của sự ấm áp, hòa mình trong âm thanh cục tác, cục ta, tựa như mời gọi đến những bữa ăn no đủ.

Gà không chỉ là nguồn thực phẩm giàu protein với trứng và thịt, mà còn làm đẹp bức tranh văn hóa Việt Nam. Trứng gà là nguồn thực phẩm không thể thiếu, cung cấp nhiều chất dinh dưỡng quan trọng. Mỗi con gà mái đẻ, những chú gà con với bộ lông màu vàng nhỏ xinh như những viên bông, bước chân vụng trộm theo mẹ là hình ảnh đáng yêu không lẫn vào đâu được.

Trong nền kinh tế nông nghiệp, gà đóng vai trò quan trọng, cung cấp nguồn thực phẩm và làm phân bón cho cây cỏ. Đồng thời, gà còn trở thành nguồn cảm hứng nghệ thuật, xuất hiện trong tranh Đông Hồ, truyện ca dao, và các lời ru truyền thống. Còn gì tuyệt vời hơn khi gà còn là biểu tượng của những giá trị nhân văn, với câu “Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau”, nhắc nhở về tình đoàn kết và hiểu biết lẫn nhau.

Ngày nay, dù có những thay đổi trong cuộc sống hiện đại, hình ảnh của con gà vẫn là một phần không thể thiếu trong tâm trí mỗi người Việt. Gà không chỉ là người bạn đồng hành trung thành mà còn là biểu tượng của sự bền vững, của một Việt Nam gắn kết với truyền thống và tiến bộ.

Trong một bầy gà nuôi, thường chỉ có một chú gà trống và khoảng mười chú gà mái. Mặc dù là giống đa thê, nhưng chúng không bao giờ ghen tuông với nhau.

Các giống vật thường có hai loại giới tính, đực và cái; ở gà, chú gà trống được gọi là gà sống hoặc gà trống, còn chú gà cái được gọi là gà mái. Chú gà trống thường ít hơn so với chú gà mái.

Gà trống có vẻ oai vệ và đẹp trai, với bộ lông dài óng ả và nhiều màu sắc khác nhau. Chúng có một mào đỏ ấn tượng trên đầu, đuôi dài và xòe rộng, cùng với cái bầu diều hay diều gà ở cổ (diều là cái bíu chứa đồ ăn dưới cổ của một số loại chim) và cựa ở mỗi chân. Nhờ vào đôi cựa này, gà trống nổi tiếng trong các trận chọi gà dân gian.

Gà trống còn có một đặc điểm làm cho người Việt thường xem chúng như đồng hồ số, vì tiếng gáy ‘o! o!’ của gà trống rất đúng giờ, đặc biệt là vào buổi sáng. Ở nhiều làng thôn Việt Nam, người dân vẫn sử dụng tiếng gáy, ánh sáng và mặt trăng để đo đếm thời gian. Gà trống được coi là thần linh, biết gáy đúng giờ. Mặc dù có tính đa thê, kiêu ngạo và dê xồm, nhưng điều này nhỏ bé so với năm phẩm chất lớn và đáng khen ngợi của chúng: văn, võ, dũng, nhân và tín.

Gà mái có vẻ nhã nhặn và khiêm tốn hơn. Bộ lông của gà mái màu vàng và đen. Mặc dù có một mào nhỏ trên đầu, nhưng nó không thể sánh kịp với mào của gà trống. Gà mái gáy ‘cục cục, cục ta cục tác,’ trong khi gà con kêu ‘chíp chíp chíp.’ Gà mái bận rộn với việc tìm kiếm thức ăn, đẻ trứng, ấp trứng và chăm sóc gà con. Chúng là những người mẹ chăm sóc đàn con, trong khi gà trống thì không chú ý đến việc này. Mỗi sáng, gà mái cắm mỏ vào lông để làm dáng.

Gà là một loài vật có hai chân, hai cánh và bộ lông vũ trải khắp cơ thể, giống như các loài chim khác. Mắt của gà tròn, nhỏ như hạt đậu đen, và không có lông mi. Hai mắt của gà không nằm ở cùng một bên của đầu gần trán như mắt người hay mắt chó, mà mỗi con mắt lại ở một bên má khác nhau. Do đó, khi nhìn, gà thường lắc đầu và bước đi theo hình chữ Z. Gà không có vành tai, và nhĩ quản của chúng ngắn và được bảo vệ bởi lông và da. Mặc dù vậy, thính giác của gà rất nhạy bén, đặc biệt là để tránh các kẻ săn đuổi. Khi trời nóng, gà thường mở mỏ rộng, hơi thở nhanh chóng, duỗi cánh và uống nước để giữ mát. Mặc dù có hai cánh, khả năng bay của gà không tốt như các loài chim khác. Mỗi chân của gà có bốn ngón với móng chân sắc nhọn, dùng để đào đất, bới đất và cào cỏ để tìm thức ăn. Mỏ của gà cứng và nhọn, không có răng. Gà là loại vật ưa thích ăn, thích ăn thóc, gạo, rau, cỏ, trái cây, dế, gián, cào cào, châu chấu, mối và giun. Do thích ăn vặt, từ sáng đến tối, gà thường đi tìm thức ăn mỗi ngày.

Gà duy trì thói quen ngủ đúng giờ, tối về chúng tự rủ nhau vào chuồng ngủ. Vào buổi sáng, đàn gà tỉnh giấc và gà trống bắt đầu gáy ‘o! o!’ Chúng chỉ ngủ chung ở những nơi quen thuộc và an toàn. Rắn hổ mang và mùi của hành hay tỏi là những thứ gà sợ nhất, giúp chúng có cuộc sống thoải mái.

Ở Việt Nam, nhiều vùng nông thôn chuyên nuôi gà mái để đảm bảo nguồn trứng và thịt. Nhiều gia đình nuôi gà chỉ để lấy trứng và sử dụng chúng trong các bữa ăn. Sau khi gà đẻ trứng, người ta thường đặt trứng trong lò ấp nhân tạo để ấp nở. Sau vài ngày, trứng được coi là ‘trứng gà lộn.’ Nhiều gia đình cũng nuôi gà để lấy thịt, và thịt gà được sử dụng để nấu nhiều món ngon như: gỏi gà, gà quay, gà kho sả, gà luộc, gà nướng lá chanh, gà hấp muối, gà hầm thập cẩm, gà rim nước dừa, gà nấu tiêu, gà chưng cách thủy, gà tiềm, phở gà, miến gà, bún gà, mì gà, hủ tiếu gà, gà rút xương bỏ lò và gà nhồi thập cẩm, v.v. Vào dịp Tết, người Việt thường ưa chuộng xôi gà và tổ chức các trận chọi gà để tận hưởng niềm vui và hạnh phúc. Gà ở Việt Nam rất thơm ngon, đặc biệt là vào tháng tám, khi chúng được nuôi trên cánh đồng lúa mới gặt. Người ta thường nói: ‘ếch tháng ba, gà tháng tám.’ Đó là khi gà thực sự ngon nhất.

Người Việt còn sử dụng gà trong các nghi lễ tôn thờ, như trong các dịp Tết, giỗ tổ tiên và lễ cúng mở cửa mả. Chúng được coi là linh thiêng và được sử dụng trong các nghi thức và lễ cúng. Gan gà, đầu gà, mật gà, phổi gà, xương gà và trứng gà cũng được sử dụng để bói, tùy thuộc vào điều kiện trước khi giết gà. Người ta cũng tin rằng tiếng gáy của gà có thể đưa ra dự đoán, với tiếng gáy vào buổi sáng là điều tốt, trong khi vào buổi chiều là điều xấu cho gia đình.

Với sự vươn lên từ văn hóa nông nghiệp lúa nước, người Việt hàng ngày sống chung với những cảm giác của đồng ruộng, với hình ảnh những cánh đồng màu mỡ, những cây lúa, và bản dân dụ. Trong khoảnh khắc những đàn gà nhỏ và lớn đi rải đuôi nhau trên cánh đồng trở nên quen thuộc và gần gũi với cuộc sống nông thôn.

Gà, một loài gia cầm phổ biến được chăn nuôi rộng rãi từ miền núi đến miền biển, từng là đối tác thân thiết của người dân Việt trong hàng ngàn năm lịch sử. Nhiều tư duy cho rằng gà có nguồn gốc từ loài chim hoang dã ở Ấn Độ và gà rừng nhiệt đới lông đỏ xuất hiện tại Đông Nam Á.

Loài chim này, mặc dù mang dòng máu chim, nhưng lại không biết bay. Gà giữ kỷ lục bay ngắn nhất, chỉ mười ba giây, thời gian ngắn hạn hơn bất kỳ loài chim nào khác. Chúng có đôi cánh ngắn và tròn, không rộng như những loài chim bay cao trên bầu trời. Mặc dù có cánh, gà thường chỉ sử dụng chúng để bảo vệ đàn con hoặc khi đối mặt với nguy hiểm. Toàn bộ cơ thể của gà được bảo vệ bởi lớp lông dày, màu sắc thay đổi tùy thuộc vào từng loại. Có những chú gà với bộ lông trắng muốt từ đầu đến chân, những chú khác lại có lông đen bóng, hoặc màu nâu nhạt như cát, và những chú gà quý hiếm như gà rừng đỏ, gà lôi, hay gà Đông Tảo độc đáo chỉ có tại Việt Nam.

Gà được chia thành gà trống và gà mái, có thể nhận biết giới tính dựa trên mào của chúng. Cả gà trống và gà mái đều có yếm thịt trên đầu hoặc dưới mỏ, hay còn gọi là mào, nhưng điểm đặc trưng này chỉ thực sự nổi bật ở gà trống, trong khi mào của gà mái lại nhỏ và không phát triển nhiều. Thay vì hót như những loài chim khác, gà có thói quen gáy. Tiếng gáy của gà trống và gà mái có sự khác biệt. Gà trống gáy với âm thanh vang vọng, như chiếc đồng hồ báo thức tự nhiên của cư dân. Gà mái thì ít khi gáy, thường kêu những âm thanh vui tươi khi đón chào những quả trứng mới nở. Mỗi lứa gà có thể đẻ từ mười đến hai mươi quả trứng. Gà con mới nở thường có bộ lông vàng và đi theo mẹ như một đoàn tàu nhỏ trong vườn, tìm kiếm thức ăn.

Chân của gà được thiết kế với những “ngón chân” mảnh mà, có móng. Phần chân này có những ngón thừa, còn được biết đến là cựa gà. Ở gà mái, cựa nhỏ hơn, trong khi ở gà trống, chúng to và mạnh mẽ hơn. Nhờ những cặp móng dày và mạnh, gà có thể đào sâu xuống đất để tìm thức ăn. Đây là một thói quen tự nhiên, nhưng với việc nuôi gà trong các trang trại hiện đại, tập tính này thường giảm đi nhiều.

Gà là loài sống theo bầy đàn và tuân thủ nguyên tắc “tôn ti trật tự”. Trong một đàn gà, con nào mạnh mẽ hơn thường có đặc quyền và vị thế cao hơn. Bên cạnh việc bới đất tìm kiếm thức ăn, gáy vào buổi sáng, gà còn có những tập tính khác như nhảy lên ổ để ấp trứng, ấp trứng gà con, và nhiều hành vi khác.

Gà được chăn nuôi rộng rãi trên toàn thế giới như một nguồn kinh tế quan trọng. Thịt gà là nguồn thực phẩm phổ biến và được ưa chuộng. Trứng gà cung cấp nhiều chất dinh dưỡng và thường được sử dụng hàng ngày hoặc tham gia vào nấu ăn để hỗ trợ sức khỏe. Gà cũng thường xuất hiện trong các bữa tiệc cúng chạp, không thể thiếu trong các ngày lễ tết. Chơi gà là một trò chơi văn hóa phổ biến ở Việt Nam và nhiều quốc gia châu Á khác, thường được tổ chức thành những lễ hội hoành tráng và quy mô lớn. Việc nuôi gà cảnh và gà chọi cũng nhận được sự yêu thích và chia sẻ từ nhiều người.

Gà không chỉ xuất hiện trong cuộc sống mà còn được kể trong những giá trị văn hóa của con người. Như một người Việt Nam, không ai là không biết đến bức tranh đông hồ với hình ảnh cậu bé ôm gà, hay bức tranh về một đàn gà với mẹ gà và nhiều chú gà con xung quanh. Gà cũng trở thành một biểu tượng trong những câu ca dao thể hiện tình anh em:

“Gà cùng một mẹ, chớ hoài đấu nhau.”

Gà là đối tác quan trọng trong cuộc sống, gắn bó mật thiết với cuộc sống của người dân Việt Nam, bất kể ở thành thị hay nông thôn. Hình ảnh của gà cũng là một mong ước về cuộc sống ấm no của người dân quê mình, là một phần của bức tranh hòa mình vào sự yên bình và thanh bình của nông thôn.

Bức tranh thôn quê Việt Nam là một tác phẩm nghệ thuật đầy màu sắc và hòa quyện, nơi mà những ước mơ của người nông dân nở hoa. Trong bức tranh đó, có cây đa, giếng nước, mái đình, con trâu, và đặc biệt, đàn gà rộn rã trước sân nhà tạo nên bức tranh độc đáo.

Đối với người nông dân Việt Nam, chẳng có thứ gì gần gũi và thân thuộc bằng đàn gà nhà. Gà không chỉ là nguồn thịt và trứng quan trọng mà còn là đối tác đồng hành trên mảnh đất quen thuộc. Cánh tròn, ngắn, và lông phủ toàn thân, gà được tạo hóa để bới đất và di chuyển trên mặt đất.

Thiếu nhi thường hát về gà với những lời đơn giản nhưng đáng yêu. Gà trống, ông bố của đàn gà, với bộ lông óng mượt và bông hoa đỏ rực trên đầu, được coi là người bảo vệ gia đình. Gà mái, bà mẹ hiền lành với bộ lông khiêm tốn, có khả năng ấp trứng và nuôi những chú gà con xinh xắn.

Chúng thích ăn hạt thóc, hạt mạch, nhưng vẫn thường mổ đất để tìm thức ăn. Mặc dù không có răng, gà vẫn tận dụng sỏi để tiêu hóa thức ăn. Thịt và trứng gà không chỉ là thức ăn ngon mà còn giàu chất dinh dưỡng.

Con gà không chỉ xuất hiện trong bữa ăn hàng ngày mà còn là biểu tượng của văn hóa Việt Nam. Từ tranh Đông Hồ đến những câu ca dao, gà gắn bó với đời sống và niềm tin của người dân Việt. Trong mỗi lễ tết, mâm cơm đều trang trí với con gà, tượng trưng cho sự may mắn và hạnh phúc.

Chú gà, biểu tượng của sự sống, hy vọng, và niềm tin, đã trở lại gần với người dân Việt Nam sau thời kỳ dịch bệnh. Con gà là điều gì đó thiết thực và quan trọng, không chỉ trong bữa ăn mà còn trong tâm hồn của mỗi người dân Việt.

Trong mỗi gia đình nông thôn Việt Nam, chắc chắn sẽ có những người bạn đồng hành quen thuộc như chó, mèo, hay lợn,… Và trong số đó, không thể không nhắc đến chú gà. Chú gà, loài vật đáng yêu này, không chỉ mang lại lợi ích về thực phẩm mà còn là nguồn động viên tinh thần cho mỗi thành viên trong gia đình.

Gà, loài vật gắn liền với cuộc sống con người, có thể coi đây là loài vật đầu tiên mà con người đã thuần hóa. Chúng là những người bạn đồng hành trung thành, được tạo hóa từ hàng nghìn năm trước. Có những quan điểm cho rằng chúng xuất phát từ chim hoang dã ở Ấn Độ và gà rừng lông đỏ nhiệt đới tại Đông Nam Á. Ngày nay, chúng ta biết đến chú gà như một loài vật nuôi phổ biến trên khắp thế giới. Ở Việt Nam, có nhiều giống gà như gà gô, gà ri, gà tam hoàng, gà ta,… nhưng tất cả đều chia thành hai loại chính: gà trống và gà mái. Qua sự chăm sóc và tình cảm của con người, chú gà đã trở thành một phần quan trọng, gắn bó với cuộc sống của người Việt Nam.

Gà, loài gia cầm phổ biến, có cánh tròn, ngắn, lông mao bóng như bôi mỡ, đầu bé và cổ dài. Chúng là loài ăn tạp, thường bới đất để tìm thức ăn như hạt cây, côn trùng, thằn lằn hay chuột nhắt. Tuổi thọ của gà phụ thuộc vào giống, có thể từ một đến mười năm. Mắt gà không tinh, thường không nhìn rõ vào ban đêm. Chân của gà có sần sùi, móng cứng và cựa ở chân, cùng với cái mỏ vàng khoẻ để mổ con mồi. Lông mịn của gà có nhiều màu sắc khác nhau như vàng, đen, nâu,… Cánh gà sải rộng khi chúng vỗ cánh để gọi mời đàn con theo mẹ. Gà con mới sinh có bộ lông màu vàng tươi, trông rất dễ thương. Gà sống thành đàn, và khi gà trống tìm thấy thức ăn, chúng sẽ cục tác, nhặt thức ăn và gọi gà khác đến ăn trước.

Thức ăn chủ yếu của gà là thóc và cám, nhưng chúng cũng tự đi kiếm ăn bằng cách bới đất để tìm giun. Gà ăn thóc nên thịt của chúng thơm và mềm, là một nguồn thực phẩm giàu chất dinh dưỡng. Trứng gà cũng là một nguồn thực phẩm quan trọng trong đời sống hàng ngày. Trứng gà có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon như trứng gà luộc, trứng gà chiên,… ngoài ra, còn được sử dụng để làm bánh hay chăm sóc da. Không chỉ xuất hiện trong ẩm thực, gà còn là biểu tượng trong văn hóa Việt Nam. Hình ảnh con gà thường xuất hiện trong tranh Đông Hồ, thơ ca nhạc họa, như bài thơ ‘Tiếng gà trưa’ của nhà thơ Xuân Quỳnh. Tuy nhiên, hiện nay, do ảnh hưởng của môi trường, cũng như dịch bệnh như H5N1, việc chăm sóc gà đòi hỏi sự quan tâm, vệ sinh và kiểm soát kỹ thuật.

Bức tranh quê hương Việt Nam thường in đậm dấu ấn của mình bằng hình ảnh ổ rơm mái gà. Tiếng gáy cục ta cục tác vào mỗi buổi sáng khiến con người yêu quê hương mình hơn bao giờ hết.

Việt Nam, quê hương nông nghiệp lâu đời, đã có mối liên kết mặt mẹt với việc cày cấy và chăn nuôi. Do đó, có nhiều loại động vật gắn liền và thân thuộc với cuộc sống của chúng ta, trong đó, không thể không nhắc đến chú gà.

Gà, họ chim, thuộc nhóm lông vũ. Gà nhà, xuất phát từ gà rừng, bởi được con người chăm sóc, thường có thói quen về chuồng khi bóng tối buông xuống. Ở Việt Nam, có nhiều giống gà như gà gô, gà ri, gà tam hoàng, gà ta,…

Xét về giới tính, gà được phân thành gà mái và gà trống. Gà trống có hình thể mạnh mẽ, đầu có mào đỏ, bộ lông rực rỡ, óng ả, lông đuôi dài, chân có cựa lực lưỡng và oai vệ. Gà mái duyên dáng, đoan trang, lông mềm mại, đuôi ngắn, mắt tròn xoe, đầu không mào, chân không cựa. Thức ăn chủ yếu của gà bao gồm thóc, côn trùng, giun đất, chuối thái nhỏ băm nhuyễn trộn cám, các loại bột dạng viên,…

Loài gà nhỏ bé nhưng đóng vai trò quan trọng trong đời sống con người. Trứng gà là nguồn thực phẩm quan trọng, có thể chế biến thành nhiều món như trứng gà luộc, trứng gà chiên, làm bánh bông lan, bánh kem,… Ngoài ra, trứng gà còn là nguyên liệu dưỡng da. Thịt gà dùng để nấu nhiều món ngon, bổ dưỡng như gà luộc chấm muối tiêu, gà xé trộn rau răm, gà hấp, gà chiên, gà quay,… Lông gà được sử dụng làm cây cọ, chổi, quạt, áo lông gà, cầu cơ trong môn thể thao đá cầu,… Phân gà cũng có thể làm phân bón cho cây cỏ.

Gà không chỉ mang lại lợi ích về vật chất mà còn đóng vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của con người. Tiếng gà gáy là điều quen thuộc, như một chiếc đồng hồ báo thức, hâm nói người dân ra đồng mỗi sáng. Gà còn tham gia vào các lễ hội truyền thống với trò chơi chọi gà đặc sắc. Tại nhiều sự kiện, hình ảnh con gà là biểu tượng, thể hiện ý chí, sự mạnh mẽ và anh dũng.

Loài gà đã, đang và sẽ tiếp tục duy trì mối liên kết mật thiết với con người, không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn gắn bó với giá trị tinh thần của mỗi người. Hãy đón nhận những giá trị to lớn từ chúng và thể hiện lòng biết ơn từ ngày hôm nay.

Phương Đông bắt đầu rực hồng, không gian còn phủ bởi màn sương dày đặc. Tiếng gáy đột nhiên vang lên, xua tan bức màn sương đêm: “Ò! ó! o!” làm cho mọi thứ tỉnh giấc. Đó là chú trống nòi, đàn em nuôi từ khi chúng chỉ là những chú gà con. Chưa đầy năm, sáu tuần trôi qua, chú đã trở thành một “thanh niên tráng kiện”. Tuần trước, mẹ đo lường trọng lượng chú, nghĩ chừng chỉ khoảng ba kí, ai dè chú nặng đến ba kí sáu, vạm vỡ như một võ sĩ hàng đầu. Bạn bè xóm nhà đều phải trầm trồ trước thân hình mạnh mẽ của chú. Ai nhìn thấy cái mào của chú đều khen là tuyệt vời! Cái vương miện màu đỏ tươi như hoa phượng vĩ, tôn lên vị thế của chú trong “xóm gà” đông đúc này. Cái mỏ như hai mảnh thép hình vòng cung ốp lại, vừa kiếm ăn vừa tự vệ. Đôi mắt sáng tròn như hạt hồng ngọc lúc nào cũng rực rỡ.

Là chú gà trưởng thành, bộ lông màu vàng rực của chú kết hợp với những chiếc lông đen xanh ong, lấp lánh như kim tuyến. Lông mịn và mềm như nhung thẫm bao phủ cổ chú, làm cho làn da luôn đỏ au, rắn rỏi. Đôi chân vừa to lại vừa cao được bao phủ bởi lớp vảy sừng màu vàng sậm. Hai cái cựa nhọn như mũi đinh mười, là vũ khí lợi hại giúp chú đánh bại mọi đối thủ, đưa chú lên địa vị “thống soái”. Bộ lông đuôi rực rỡ, với những chiếc lông ba màu vàng, đen, trắng pha lẫn, cong vút về phía sau, tạo nên dáng vẻ khoẻ khoắn, cân đối, tăng thêm vẻ đẹp của “thanh niên” mới lớn.

Mỗi sáng, khi chuông nhà thờ vang lên, em thấy chú đứng trên cành cây ổi, vỗ cánh phành phạch, cất giọng gáy bài hát quen thuộc: “Ò… ó… o…” làm rung động thôn xóm, thức tỉnh mọi người. Khi đã hát xong, chú đứng đợi… Mọi chị mái gà nghe thấy tiếng hát của chú, nhanh chóng rủ nhau đến. Từ trên cành ổi, chú nhảy xuống, vỗ cánh, chỉ một cái đã đứng bên chị mái nâu, lông mượt từ khi nào. Có lẽ trong số mười chị gà mái, chị nâu được chú yêu thích nhất. Có thể là vì chúng cùng lứa, hay vì chị nâu còn thích kèm cặp với chú. Mỗi khi chú tìm được mồi ngon, luôn “mời” chị nâu cùng thưởng thức. Đôi khi chú thậm chí còn nhường mồi cho chị mà không do dự gì cả. Chú “phong cách” như vậy nên chị gà mái nào cũng muốn được chú chọn làm bạn.

Đối với bạn bè cùng xóm “giới” với chú, chú luôn khắt khe, đôi khi thậm chí hơi mất “lịch sự”. Mỗi khi bạn bè láng giềng cố gắng kè kè với một chị mái nào đó trong đàn, chú sẽ đứng lên, áp sát. Khi dừng lại, chú vỗ cánh làm bụi bay, rồi đưa cổ lên, phát ra giọng “đô trưởng” ca bản “ò… ó… o…” như thách thức, đe dọa. Các láng giềng, biết mình không phải là đối thủ, khi thấy chú sắp “gây sự”, sẽ nhanh chóng “cao chạy xa bay”, vừa nhanh vừa hăm dọa. Những lúc như vậy, chú thường chiến thắng, tự hào, quay trở lại đàn với dáng điệu tự tin, kiêu hãnh. Dù với người ngoài, chú có vẻ hung dữ, nhưng trong nhà, chú lại thường tỏ ra nhân từ, “độ lượng bao dung”.

Em trân trọng chú trống nòi không chỉ vì chú là nguồn tự hào, niềm kiêu hãnh của em trước đám bạn xóm mà còn là kết quả của công sức làm việc chăm chỉ của em trong suốt năm, sáu tháng qua. Chú còn là chiếc đồng hồ báo thức chính xác, vui nhộn, sống động nhất mà các hãng đồng hồ hiện đại ngày nay không thể so sánh được.

“Trên con đường hành quân xa

Nơi dừng chân bên xóm nhỏ

Tiếng gà kêu nhảy ổ
Cục… cục tác cục ta”

(Tiếng gà trưa – Xuân Quỳnh)

Hình ảnh những chú gà đã ghi sâu trong thơ ca một cách tự nhiên. Gà, loài vật gần gũi với người dân Việt Nam, không chỉ xuất hiện trong cuộc sống hàng ngày mà còn tham gia vào các dịp lễ hội, trong thờ cúng của nhân dân.

Gà thuộc họ gia cầm, là loài chim không biết bay. Nguồn gốc của chúng từ gà rừng, nhưng con người đã thuần hóa chúng thành gà nhà hoặc gà kê. Gà là loài ăn tạp, đẻ trứng, không đẻ con. Thức ăn chủ yếu của chúng bao gồm giun, thóc, gạo, cám ngô, rau muống, cây chuối… Tuổi thọ của gà có thể lên đến mười năm.

Mào gà màu đỏ, mỏ nhọn, và lông mượt với nhiều màu sắc tạo nên hình ảnh đẹp mắt. Chúng di chuyển bằng đôi chân có cựa và móng vuốt. Gà thường sống theo bầy đàn, tự xây ổ và đẻ trứng. Giữa gà trống và gà mái có những sự khác biệt rõ rệt. Gà trống có mào đỏ và biết gáy, gáy “Ò ó o” để báo hiệu mỗi sáng mới. Gà mái không biết gáy, chỉ kêu “Cục tác, cục tác”. Thân hình gà trống to, khỏe mạnh, với bộ cựa dày ở dưới chân, thể hiện sức mạnh. Gà mái nhỏ hơn, không có mào, chân không có cựa, và lông không nhiều màu sắc như gà trống.

Gà mái có thể đẻ từ 10 đến 20 trứng trong mỗi lứa. Trứng được ấp trong khoảng 20 ngày đến một tháng rồi nở ra chú gà con. Chúng được mẹ dẫn đi tìm thức ăn và được bảo vệ bởi mẹ khi có nguy hiểm. Gà đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống con người với giá trị dinh dưỡng cao. Thịt và trứng gà là nguồn thực phẩm quen thuộc, được chế biến thành nhiều món ngon như gà luộc, trứng chiên, trứng hấp…

Trong lễ thờ cúng, gà thường xuất hiện với mong muốn một cuộc sống an lành, đầy đủ. Loài vật này cũng tham gia vào các trò chơi dân gian như chọi gà, thu hút sự tham gia và cổ vũ từ khán giả. Gà còn là một trong mười hai con giáp, tương ứng với một tuổi trong truyền thống Á Đông.

Gà trở thành đề tài sáng tạo của nghệ sĩ, xuất hiện trong văn hóa dân gian với ca dao, tục ngữ, và thành ngữ. Hình ảnh con gà cũng được thể hiện trong tranh Đông Hồ, trở thành biểu tượng của sự giàu có, no ấm và may mắn. Gà là loài vật mang lại giá trị kinh tế và tinh thần cho con người.

Đó là con gà – người bạn đồng hành trung thành của cuộc sống Việt Nam, đã và đang gắn bó sâu sắc với tâm hồn của nhân dân.

Những loài vật sống bên cạnh con người mang theo những đặc tính và ý nghĩa riêng trong đời sống Việt Nam. Với người nông dân, hình ảnh chú gà với tiếng gáy cục ta cục tác trở nên thân thuộc hơn bao giờ hết.

Gà thuộc nhóm gia súc, chia thành gà trống và gà mái. Gà trống to hơn, với mào đỏ làm nổi bật vẻ lãng tử, còn đôi cựa là vũ khí thể hiện sức mạnh khi đối mặt. Gà mái nhỏ hơn, không cựa và mào, nhưng bộ lông mượt mà, đa dạng màu sắc tạo nên vẻ đẹp riêng biệt. Mỗi loại thức ăn như cám, thóc, ngô, rau khoai, bèo non đều là món khoái khẩu của chúng. Việc chăm sóc gà không cần quá phức tạp, nhưng cần sự quan sát để phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe.

Gà không chỉ mang lại giá trị dinh dưỡng từ trứng và thịt mà còn làm đẹp cho ngôi nhà nông thôn. Thịt gà được chế biến thành nhiều món ngon như gà rán, gà hầm sả, mang lại hương vị đặc trưng. Lông gà có thể làm các sản phẩm trang trí và dụng cụ vệ sinh như chổi lông gà. Con gà không chỉ là nguồn lợi vật chất mà còn là biểu tượng của sự bình yên, gắn bó với tuổi thơ và làng quê Việt Nam.

Tiếng gáy của chú gà không chỉ là báo thức mỗi buổi sáng mà còn là hồn quê, hình ảnh gần gũi với cuộc sống nông thôn. Chú gà lang thang kiếm ăn, xới đất cày giun như trong tranh Đông Hồ, lưu giữ hồn quê trong từng nét vẽ. Nó không chỉ là một loài vật, mà là một phần không thể thiếu của văn hóa Việt Nam.

Việc nuôi gà trống không chỉ đảm bảo nòi giống, cung cấp thịt cho bữa ăn gia đình mà còn giúp người chủ biết đến giờ giấc theo cách truyền thống. Gà trống như một chiếc đồng hồ báo thức chính xác. Tiếng gáy của chú lảnh lót, trong trẻo như tiếng nhạc buổi sớm. Đôi khi, âm thanh rã, rành rọt, như là một bản hòa nhạc sôi động cho buổi mai hồng. Nó muốn lan tỏa đến mọi người, kêu gọi con người tỉnh giấc để sẵn sàng cho một ngày mới, để mọi sinh linh bắt đầu ngày mới sau giấc ngủ say nồng.

Gà trống khi trưởng thành trở nên vô cùng đẹp và oai phong, giống như một vị vua trong triều đại của gia đình gà. Mào gà trống đỏ chói, lắc lư như hoa đỏ nở trong gió nhẹ. Mỏ gà nhọn, khoằm, đôi mắt sáng lấp lánh như hai viên cườm. Bộ lông đa màu của gà tạo nên một vẻ đẹp rực rỡ. Khi gáy, gà vỗ cánh mạnh mẽ, đầy uyển chuyển, ngửa mặt lên cao và cúi đầu rồi gáy vang lên. Lúc đó, gà trống trông như một nghệ sĩ thổi kèn đồng. Tiếng gáy của chú để lại trong lòng người điều gì đó sâu sắc, nó như nhịp đập của thời gian và cũng giống như lời nhắc nhở con người hãy nhanh chóng bắt đầu công việc của mình. Nhìn chú gà trống ăn mồi hay ăn thóc, ta mới nhận ra sự hóm hỉnh và đáng yêu ẩn sau vẻ ngoài mạnh mẽ đó.

Thỉnh thoảng, khi gà bới được con giun, nó mời các chị gà mái đến để cùng nhau thưởng thức. Nghe lời mời, các chị gà mái kéo đến, nhưng gà trống lại nhường mồi để chúng ăn no, để chúng đẻ trứng nhiều hơn.

Gà trống làm việc rất siêng năng, cùng bọn mình kiếm mồi, bới tìm giun dưới đất hay sâu dưới luống rau xanh. Mặc dù bận rộn nhưng chú gà trống không quên nhiệm vụ báo giờ giấc của mình.

Chú gà trống là một người bạn đồng hành hữu ích. Tiếng gáy của chú không chỉ là báo thức mỗi sáng mà còn là nhạc hòa mình với thiên nhiên, với cuộc sống bình dị ở làng quê. Chú gà trống thực sự làm cho con người yêu quê hương hơn, yêu những ngóc ngách của ngôi nhà. Đặc biệt, chú gà trống đã gắn bó với con người qua thời gian.