Soạn bài: Đánh nhau với cối xay gió – Ngữ văn 8 Tập 1

I. Tác giả, tác phẩm

1. Tác giả (các em tham khảo phần giới thiệu về tác giả Xéc-van-tét trong SGK Ngữ văn 8 Tập 1).

2. Tác phẩm

* Xuất xứ: Văn bản Đánh nhau với cối xay gió được trích từ tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê của nhà văn Xéc-van-tét.

* Tóm tắt

Hai thầy trò Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô trên đường đi tìm những chiến công thì phát hiện ba bốn chục chiếc cối xay gió giữa đồng. Đôn Ki-hô-tê tưởng tượng đó là những tên khổng lồ và quyết giao chiến. Xan-chô biết sự nhầm lẫn, can ngăn nhưng không thành. Đôn Ki-hô-tê cầm giáo xông vào, bỗng gió nổi lên, cối xay gió chuyển động và Đôn Ki-hô-tê ngã kềnh ra. Xan-chô chạy đến cứu chủ. Đôn Ki-hô-tê ngã đau nhưng không kêu ca vì cho mình là “hiệp sĩ giang hồ”, còn giải thích lí do bại trận là do pháp sư Phơ-re-xtôn thù nghịch. Hôm sau, hai thầy trò tiếp tục lên đường tìm kiếm những cuộc phiêu lưu mới.

II. Hướng dẫn soạn bài

Câu 1:

* Bố cục của truyện:

Văn bản Đánh nhau với cối xay gió có thể chia làm 3 phần:

• Phần 1: từ đầu => “không cân sức”: tình cảnh trước khi Đôn Ki-hô-tê giao chiến với cối xay gió.
• Phần 2: tiếp => “toạc nửa vai”: Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió.
• Phần 3: còn lại: Hai thầy trò tiếp tục cuộc phiêu lưu.

* 5 sự việc chủ yếu bộc lộ tính cách nhân vật:

• Đôn Ki-hô-tê phát hiện ra ba, bốn chục chiếc cối xay gió giữa đồng và cho đó là những tên khổng lồ ghê gớm, cần giết hết bọn chúng
• Đôn Ki-hô-tê mong nàng Đuyn-xi-nê-a cứu giúp rồi xông vào đánh cối xay gió.
• Đôn Ki-hô-tê bị thương nặng vì bị cối xay gió đạp cánh quạt vào người và ngựa, Xan-chô đến cứu giúp và hai thầy trò tranh luận về “cối xay gió”.
• Vừa bàn tán chuyện xảy ra, hai thầy trò đi về phía cảng La-pu-xê vì theo Đôn Ki-hô-tê, con đường này có nhiều chuyện phiêu lưu khác nhau.
• Đêm nằm dưới vòm cây, Đôn Ki-hô-tê không ngủ mà nằm nghĩ tới tình nương.

Câu 2:

Những nét hay và dở trong tính cách của Đôn Ki-hô-tê:

• Trí tuệ: mê muội vì đọc quá nhiều truyện hiệp sĩ (thấy cối xay gió lại nghĩ bọn khổng lồ gian ác, khi bị quật ngã lại cho rằng đó là do pháp sư yểm bùa biến những tên khổng lồ thành cối xay)
• Tư tưởng: tiêu diệt cái xấu, có tinh thần hiệp sĩ.
• Hành động: bất chấp nguy hiểm và lời can ngăn của Xan-chô vẫn lao vào đánh nhau với cối xay gió
• Tính cách: dũng cảm, khắc khổ, cứng nhắc.
• Quan niệm sống: quên mình vì việc nghĩa (quên cả chuyện ăn, ngủ, chăm lo cho bản thân)

=> Đôn Ki-hô-tê là một nhân vật có lý tưởng tốt, có tinh thần hành hiệp trượng nghĩa nhưng hành động thì lại điên rồ và phi thực tế bởi chính những ảo tưởng, mê muội khi đọc truyện kiếm hiệp quá nhiều.

Câu 3:

Nhân vật Xan-chô Pan-xa cũng có những mặt tốt, mặt xấu:

• Về trí tuệ: hoàn toàn tỉnh táo, có khả năng nhận thức được sự việc, cối xay gió là cối xay
• Ước muốn: thực tế tới mức thực dụng (mong được cai trị một vài hòn đảo).
• Hành động: nhút nhát, sợ sệt (không dám theo chủ vào đánh nhau với cối xay, hơi đau một chút là kêu ca ngay).
• Quan niệm sống: quá chú trọng tới bản thân (quan tâm quá mức tới việc ăn, ngủ,…)
• Tính cách: nhát gan, ích kỉ, vụ lợi nhưng trung thành, thực tế.

Câu 4:

Đối chiếu hai nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa:

* Dáng vẻ bề ngoài:

• Đôn Ki-hô-tê: gầy gò, cao lênh khênh.
• Xan-chô Pan-xa: béo lùn, cưỡi lừa thấp lè tè.

* Nguồn gốc xuất thân:

• Đôn Ki-hô-tê: quý tộc.
• Xan-chô Pan-xa: nông dân.

* Suy nghĩ:

• Đôn Ki-hô-tê: ảo tưởng, mê muội, phi thực tế.
• Xan-chô Pan-xa: tỉnh táo, thực tế.

* Hành động:

• Đôn Ki-hô-tê: Điên rồ, hấp tấp, thiếu suy xét.
• Xan-chô Pan-xa: thực dụng

* Tính cách:

• Đôn Ki-hô-tê: dũng cảm, coi trọng danh dự, ảo tưởng
• Xan-chô Pan-xa: Nhát gan, thật thà, thực tế.

Soạn bài Đánh nhau với cối xay gió trang 63, 64, 65, 66, 67 ngắn nhất mà vẫn đủ ý được biên soạn bám sát sách Ngữ văn lớp 8 Cánh diều giúp học sinh soạn văn 8 dễ dàng hơn.

Soạn bài Đánh nhau với cối xay gió – ngắn nhất Cánh diều

1. Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 63 – 64 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2 – Cánh diều):

Đọc trước truyện Đánh nhau với cối xay gió; tìm hiểu thêm thông tin về nhà văn Mi-ghen đơ Xéc-van-tét (Miguel de Cervantes) và tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê (Don Quixote).

Trả lời:

* Tác giả

– Miguel de Cervantes Saavedra (1547 – 1616), sinh ra tại thị trấn gần thủ đô Ma Đrít (Tây Ban Nha) trong một gia đình quý tộc nhỏ, đã sa sút. Ông thân sinh ra Xec-van-tec làm nghề thầy thuốc, phải lang thang từ tỉnh này sang tỉnh khác để kiếm tiền nuôi sống bảy đứa con.

– Ông sáng tạo ra kiểu nhân vật lưỡng diện: vừa điên rồ, vừa sáng suốt, dùng tiếng cười và thủ pháp lạ hóa điêu luyện trong việc bóc trần những thói hư, tật xấu của con người và xã hội.

* Tác phẩm:

– Văn bản trích từ chương 8, 9 của tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê.

2. Đọc hiểu

*Nội dung chính: Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa đã tạo nên một cặp nhân vật bất hủ.Qua đó tác giả còn muốn báo trước sự xuất hiện của thời đại phục hưng với những con người mới, những tính cách mới nghị lực mới và sáng ngời chủ nghĩa nhân văn.

*Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 64 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):

Hai thầy trò đã phát hiện ra điều gì và nhận định ra sao?

Trả lời:

Họ phát hiện có ba, bốn chục chiếc cối xay gió giữa đồng. Đôn Ki-hô-tê nhận định đó là những gã khổng lồ ghê gớm.

Câu 2 (trang 64 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):

Diễn biến sự việc như thế nào? Hậu quả ra sao?

Trả lời:

– Đôn Ki-hô-tê xông vào đánh cối xay gió, trong trận giao chiến: lấy khiên che kín thân, cầm ngọn giáo, thúc ngựa phi thẳng tới chiếc cối xay gió gần nhất, đâm giáo vào cánh quạt.

=> Khiến giáo gãy tan tành, người và ngựa lăn ra xa, ngựa: toạc nửa vai.

Câu 3 (trang 65 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):

Quan điểm của Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô về vấn đề bị thương như thế nào?

Trả lời:

Đôn Ki-hô-tê	Xan-chô
“các hiện sĩ giang hồ bị thương thế nào cũng không được rên rỉ, dù xổ cả gan ruột ra ngoài”.	“chỉ cần hơi đau một chút là tôi rên rỉ ngày, trừ phi đến cả giám mã của hiệp sĩ giang hồ cũng bị cấm không được rên rỉ.”

*Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 66 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):

Xác định nội dung chính của mỗi phần trong đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió. Theo em, cốt truyện trong đoạn trích này là cốt truyện đơn tuyến hay đa tuyến? Vì sao?

Trả lời:

– Nội dung chính của mỗi phần:

+ Phần 1: Nhận định về những chiếc cối xay gió

+ Phần 2: Thái độ và hành động của mỗi người.

+ Phần 3: Quan niệm và cách xử sự của mỗi người khi bị đau đớn, chung quanh chuyện ăn; chuyện ngủ.

– Cốt truyện trong đoạn trích này là cốt truyện đơn tuyến vì nó chỉ xoay quanh truyện nhân vật Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió, các nhân vật khác cũng đều xoay quanh nhân vật này.

Câu 2 (trang 66 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):

Nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa được tác giả khắc họa như thế nào? Hãy liệt kê những đặc điểm của hai nhân vật này (dáng vẻ bên ngoài, suy nghĩ, sở thích, lời nói và hành động)

Trả lời:

Đôn-ki-hô-tê	Xan- chô Pan- xa
+ Xuất thân: Quý tộc nghèo + Dáng vẻ: Gầy gò, cao lênh khênh + Trang bị: Một con ngựa còm, mũ, áo, giáp đều bằng sắt đã han rỉ + Mục đích: Làm hiệp sĩ, trừ gian tà, cứu người lương thiện + Tính cách: Dũng cảm + Suy nghĩ: viển vông xa vời thực tế	+ Xuất thân: nông dân + Dáng vẻ: béo lùn + Trang bị: Một con lừa thấp lè tè, một túi thức ăn, một bầu rượu + Mục đích: làm giám mã, mong hưởng chiến lợi phẩm để làm giàu + Tính cách: thật thà + Suy nghĩ: tỉnh táo, thực dụng

Câu 3 (trang 67 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):

Vì sao Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió? Xan-chô nhìn nhận về cối xay gió có gì khác với Đôn Ki-hô-tê?

Trả lời:

– Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió vì:

+ Kiên quyết tiêu diệt cái ác, cái xấu

+ Dũng cảm, chủ động tấn công địch, không sợ chênh lệch lực lượng

+ Quyết chiến thắng kẻ thù cho dù chúng dùng pháp thuật xấu xa.

+ Theo gương các hiệp sĩ giang hồ, dù có bị thương.

– Xan-chô xác định những thứ Đôn Ki-hô-tê nói đến là cối xay gió trong khi Đôn Ki-hô-tê cho rằng đó là những gã khổng lồ.

Câu 4 (trang 67 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):

Qua đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió, em có nhận xét gì về cách xây dựng hai nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô của tác giả?

Trả lời:

Hai tính cách trên tương phản nhau nhưng lại không mâu thuẫn; trái lại bổ sung cho nhau. Thực tế tác phẩm cho thấy trong các cuộc phiêu lưu mạo hiểm hiệp sĩ Đôn-ki-hô- tê luôn luôn có giám mã Xan-chô Pan-xa đi theo phục vụ. Và hai người sống với nhau rất hòa thuận, gắn bó. Tách riêng ra, mỗi tính cách đều phiến diện (lệch lạc), cực đoan (thái quá) không thể tồn tại mà không gặp khó khăn và thất bại- nhất là những lúc đứng trước thử thách lớn. Đi đôi với nhau, nương tựa vào nhau, chúng hạn chế được những mặt yếu, phát huy được những mặt mạnh, trở thành một khối thống nhất vững chắc trong mọi suy nghĩ, sinh hoạt và hành động.

Câu 5 (trang 67 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):

Theo em, việc Đôn Ki-hô-tê say mê, muốn trở thành hiệp sĩ giang hồ và hành động của nhân vật này có những điểm nào tốt và không tốt? Câu chuyện nhằm ca ngợi hay phê phán điều gì?

Trả lời:

Không tốt	Điểm tốt
– Mê muội, không tỉnh táo. – Tư tưởng sai lệch, hão huyền	– Muốn diệt ác cứu đời. – Dũng cảm, không sợ sệt. – Bị trọng thương nhưng không hề rên rỉ.

=> Câu chuyện nhằm phê phán những tiểu thuyết hiệp sĩ phiêu lưu hão huyền trong xã hội đương thời; chế giễu tàn dư của lí tưởng hiệp sĩ phong kiến lỗi thời.

Câu 6 (trang 67 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):

Đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió gợi cho người đọc hai lối sống: mơ mộng và thực dụng. Theo em, nên chọn lối sống nào? Vì sao?

Trả lời:

– Sống có lí tưởng, ước mơ là tốt nhưng không nên quá đắm chìm trong mộng tưởng.

– Không nên sống quá thực dụng, sẽ dễ bỏ qua những điều tốt đẹp trong cuộc sống.

=> Nên dung hòa cả hai lối sống